Van de aard van despotisme en het einde van de slavernij
Dit boek, een levend getuigenis van een 19e-eeuwse intellectueel, beschrijft alle mechanismen die tirannen gebruiken om hun eigen volk tot slaaf te maken. De eerste en meest fundamentele, zoals de auteur ons in herinnering brengt, is dat de tiran, net als de moordenaar die de zwakheid en kwetsbaarheid van zijn prooi verzekert, zich moet verzekeren van de onwetendheid van het volk dat hij regeert. Als een vleermuis jaagt de tiran zijn onderdanen de duisternis van naïviteit en goedgelovigheid in. Hier is een boek dat, aan de hand van voorbeelden uit Oost en West, ons door de processen van tirannieke drift leidt. Drift die doctrinaire concepten verbergt waar moslims al eeuwenlang verscheurd zijn, zoals het gebruik en de plaats van de rede in het aangezicht van openbaring. Ten slotte stelt de auteur, alvorens met een positieve noot te besluiten hoe een einde kan worden gemaakt aan tirannen, een lijst van vragen op die even duidelijk als dringend zijn voor de huidige islamitische samenlevingen die gevangen zitten tussen traditie en moderniteit, tussen openbaring en gewoonten.